Voor degene die willen, volgt er nog een verhaaltje over ons verblijf op Bali. De planning was om eerst Flores te bezoeken, daarna Lombok en dan pas Bali en als er nog tijd over is, Java. Maar een ticket naar Flores is even niet beschikbaar, dus gooien we de planning om en doen we eerst Bali. Een schitterend eiland, maar voor ons was het erg wennen. Het eiland leunt zo op toerisme, dat ze het ook helemaal proberen uit te buiten, tot het absurde af en.... zo gemakkelijk als we in Maleisië hebben gereisd, zo lastig is het op Bali.

Omdat het relaxen op Mabul Island (Maleisië) anders was dan verwachten, hebben we in Kuta, Bali drie nachten een luxe hotel geboekt. Hoewel we wisten dat Kuta in principe het Llorret de Mar van Bali is, was het toch ff schrikken. Puntsgewijze beleving van ons:

• - druk, opdringerig (massage, taxi, taxi, taxi, massage, transport, transport, taxi...(je loopt tien taxi's voorbij en de tiende vraagt nog steeds of je een taxi wilt))
• - verkeer chaotisch, scooters alom en rijden je zo overhoop (maar dat geldt voor alle eilanden, blijkt later)
• - wasje gedaan, Patrick naar de kapper geweest, Daniëlle nageltjes laten bijweken.
• - Voor stappen hier zijn we te oud en ondanks dat we aardig kunnen drinken, leggen we het af bij de Australische (in Bintangshirtjes) jongeren, die enkel dronken lijken te willen worden.
• - We moeten wennen aan de Hindoeïstische offerbakjes, die overal op de stoep staan, we trappen er steeds bijna op.

Het hotel was gewoon goed, enkel het personeel was erg onderdanig naar onze smaak. Patrick: 'als je nog een keer buigt en vraag hoe het gaat, vouw ik je in mijn koffer en neem ik je mee als slaaf naar NL'.

Na drie dagen zijn we naar Umbud vertrokken: relaxt en groen. We hebben hier een homestay. We lopen de tuin binnen, waar de kamers zijn en het lijkt net of we een tempel binnen lopen, qua bouw, kleuren en opzet, erg leuk. We hebben een auto met chauffeur gehuurd voor een dag, dat leek ons veiliger dan zelf rijden tussen al die scooters. We hebben drie tempels bezocht. Omdat we op zondag waren en vrij vroeg, was er in elke tempel een ceremonie gaande. De mensen kwamen in hun beste kleding om te bidden en offeren. Ondanks de vele gelovigen, stralen de tempels vooral rust uit. De eerste tempel was bij een bron waar mensen zich kwamen wassen en de tweede lag in een kloof met schitterende rijstvelden. De derde tempel is de belangrijkste tempel op Bali voor Hindoes en het is dan ook ongelofelijk druk. We zien een soort priester in trance een dans uitvoeren (inschatting, want ik weet te weinig van het Hindoegeloof). We stoppen onderweg nog bij rijstterrassen, maar helaas is hier de rijst weg en staat er volop chili. De dag eindigen we bij een waterpaleis, waar kinderen volop zwemmen en wij nog een stukje door de rijstvelden lopen.

Per ongeluk kopen we offermandjes: de chauffeur neemt van iemand onderweg een offermandje met bijhorende zegening in ontvangst en krijgt rijst op zijn hoofd geplakt. Ze klopt op het raampje en Patrick opent en ook wij krijgen rijst op ons hoofd, worden gezegend en krijgen elk een bakje. Vervolgens vraagt ze om een donatie. Patrick wil 1000 rupiah geven, maar ze vraagt 10.000. 'och', zeg ik 'dat is maar een euro' en Patrick betaalt. Het klopt ook, maar bij nader inzien, is dat eigenlijk een belachelijk bedrag, die 1000 was beter in de buurt geweest, gelet op het gemiddelde inkomen van een Indonesiër. Maar ach, we komen nu vast de dag goed door.

Daarna zijn we naar Lovina doorgereisd. Ook erg relaxt, zwembadje, weer een wasje gedaan, lekker rondgehangen. Heerlijke plek. Tot nu toe hebben we met een soort toeristenshuttle gereisd, maar voor de volgende plaatsjes is dat niet mogelijk en daarom willen we met het reguliere openbaar vervoer naar Munduk. Vaak is dit de bemo: een klein busje (kan op elk eiland weer anders genoemd worden) dat redelijk vaste routes rijdt en overal stopt om mensen in of uit te laten stappen. We doen op verschillende plekken navraag. De informatie varieert van: ‘kan wel, maar erg lastig' tot ‘onmogelijk te doen, bemo bestaat niet' (lees: dan kunnen we niets aan jullie verdienen). We besluiten dan maar een auto te regelen en laten ons naar Munduk brengen. Munduk heeft wegens de hoogte een wat koeler klimaat en de omgeving leent zich om lekker te wandelen. Met een kaartje zou je zelf kunnen lopen, maar die maken ze hier niet, want dan heb je lekker een gids nodig (lees: anders kunnen we niets aan jullie verdienen). Overigs hebben we gemerkt dat mensen (hier, maar ook in Flores en Java) geen kaart kunnen lezen. Ze weten de weg, kunnen het ook uitleggen, maar met een kaart kunnen ze weinig.

Naar de waterval kunnen we zelf wandelen, wordt ons verteld. Wij volgen een andere weg, dan beschreven en gelukkig hebben we toevallig de gps aangezet, anders weet ik niet zeker of we voor het donker terug waren geweest. We lopen over onmogelijke steile en gladde paadjes waar ook scooters langs komen. Deze paadjes leiden naar huizen, maar ook naar kruidnagelverzamelplaatsen. Met bamboeladders wordt de kruidnagel uit de boom geplukt en in grote zakken op de scooter vervoerd en later wordt dit gedroogd (veelal op een zeiltje aan de kant van de weg). Nu mensen niets aan je hoeven te verdienen, zijn ze erg vriendelijk, niet opdringerig.

We krijgen een telefoontje dat onze vlucht naar Flores is verzet naar een dag je later. Balen, maar het is niet anders. We informeren naar de bemo naar Bedugul en horen weer dezelfde riedel (die rijdt niet, is er niet, alleen heel vroeg, maar laat jullie waarschijnlijk staan, jullie passen er niet bij met rugtassen, enzovoorts). We onderhandelen over een auto en laten ons nog maar een keertje wegbrengen.

We belanden in Candikuning, wat voor ons het meest authentiek aandoet op Bali. Geen bijzondere tradities of zo, maar er komen ook nauwelijks toeristen en daardoor zie je meer het gewone dorpsleven, in plaats dat alles op de toeristen is gericht. We vinden een schattige homestay. De man spreekt een heel klein beetje Engels, maar heeft flink geïnvesteerd: hij heeft ongeveer acht kamers gebouwd, simpel, maar netjes. Maar.... iets heeft hij net niet helemaal begrepen. Een Indonesische badkamer omvat meestal het volgende:

• - een mandi (een bak water met een klein bakje om jezelf nat te gooien).
• - een hangwc (Franse wc) in plaats van een zitwc, die je met hetzelfde bakje doorspoelt.
• - enkel koud water

Veel hotels zijn al een stapje verder en beschikken over een zitwc (al dan niet door te spoelen met een bakje) en een douchekop (meestal enkel met koud water).

Terug naar deze homestay. Hij heeft begrepen dat een douche beter bij de moderne tijd past en dat warm water ook erg op prijs wordt gesteld. Derhalve hij heeft in zijn gloednieuwe kamers een mooie badkamer gemaakt: een mandi met koudwater, een zittoilet (zonder doortrekker) en een warmwaterdouche, maar ...... uit die douche komt dan ook alleen loeiheet water. Dus tja, hoe je hier nu moet douchen met een lekker temperatuurtje is ons een raadsel. Het enige wat mogelijk is: de mandi vullen met warm en koud water en dan met het bakje over je heen gooien. Ja en dat is het nou net niet.....toch? Had die tv weggelaten en ....

Helaas heb ik hem de adviezen niet kunnen geven, want hier ben ik een beetje ziek geworden: een combi van flinke koorts (van klappertanden tot zweetaanvallen binnen een half uur), bonkende hoofdpijn en buikkrampen en dan juist op een plek waar de WC geen doortrekker heeft, geweldig. Als je hem 's nachts tig keer moet gebruiken, waardeer je de doortrekker pas echt. Patrick heeft op een gegeven moment een kruik gemaakt van een lege waterfles en het warme water uit de douchekop (is het toch nog ergens goed voor). Met deze kruik, sokken, fleecetrui, legging en trui aan in de lakenzak en met het enige dekentje om me heen gerold, handdoeken er boven, kreeg ik het beetje warm. Patrick lag alleen in een lakenzak en heeft het ‘s nachts wel een beetje koud gehad.

Voor Bali hadden we inmiddels besloten het publiek vervoer maar te laten voor wat hij was. Omdat iedereen hier zowat een scooter heeft (veelal met een gruwelijke afbetaling en daarom nemen ze je graag mee achterop voor en vergoeding), is het bemogebruik flink terug gelopen. Derhalve zijn er veel minder bemo's en kunnen wij er ook nauwelijks gebruik van maken. Dus we hebben we weer een toeristenshuttle geboekt. Maar.... door foute info, missen we de bus. Dus alsnog de bemo genomen naar Denpasar, daar na wat geharrewar met chauffeurs van taxi's en bemo's, die denken dat we IQ van 50 hebben, besluiten we een taxi met meter naar Sanur. Met wat iprobuphen en loperademide voel ik me ‘s morgens bekwaam om te reizen, maar eenmaal in Sanur zakt dit snel weer weg. Patrick dropt mij met tassen bij een restaurantje en zoek een leuke kamer. De enige eis die ik stel, is een toilet met doortrekker. Patrick leek een warme douche een leuke aanvulling. Ik heb het rustig aan gedaan en toen de koorts weg was, bleef eigenlijk alleen de optie reizigersdiarree (na horrorverhalen van Patrick over Malaria en Dengue) over en we hebben wat antibiotica gehaald en was ik redelijk snel weer op geknapt. Dat de vlucht naar Flores een dag later is geworden, kwam nu toch redelijk goed uit.

De straataanbiedingen blijken in Sanur op maat gesneden te zijn. Overdag of wanneer we met z'n tweeën zijn, horen we voornamelijk: 'transport, massage, sarong, need taxi?'. Maar Patrick is 's avonds een keer alleen even langs de winkel geweest: 'da doe ik niet meer, hoor, alleen 's avonds over straat, wat ik nu allemaal aangeboden krijg, elke 100m bieden ze me een ‘very special massage with beautifull girls' of drugs aan'.

Nadat de slippers van Patrick het definitief (na vijf keer repareren) hebben opgegeven en de mijne van € 2 uit Egypte wel erg plat worden, hebben we ten slotte onszelf heuse crocs kado gedaan. Nadat onze vlucht nog een keertje verzet is (het vliegtuig was nog in onderhoud of zoiets), zijn we met onze nieuwe slippers op weg naar Flores gegaan ...